AYM’den Canan Karatay kararı: Para cezası hak ihlalidir
Anayasa Mahkemesi’nin Resmi Gazete’de yayımlanan kararına göre Prof. Dr. Canan Karatay, 2016 yılında katıldığı yaklaşık 5 saat süren bir televizyon programında beslenmenin öneminden, depresyon ve beslenme ilişkisinden bahsetti ve ilaç firmalarının ticari kaygılarla hareket ettiği, antidepresanlarla mutlu olunamayacağı ancak sağlıklı beslenerek mutlu olunabileceği mesajları verdi.
Söz konusu yayın üzerine İstanbul Tabip Odası Onur Kurulu, Karatay hakkında disiplin soruşturması başlattı. Soruşturma sonunda Karatay’a 1325 lira para cezası verildi. Türk Tabipleri Birliği Yüksek Şeref Kurulu da kararı onayladı.
Karatay’ın ceza kararının iptali için açtığı dava Ankara 13. İdare Mahkemesi, temyiz başvurusu bölge idare mahkemesi tarafından reddedildi. Bunun üzerine Karatay, hak ihlali iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.
Başvuruyu inceleyen Yargıtay, Anayasa’nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar vererek Karatay’a 18 bin lira manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Ayrıca kararın yeniden yargılanmak üzere Ankara 13. İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verdi.
‘İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE MÜDAHALE’
Anayasa Mahkemesi’nin kararında, Anayasa’nın 26’ncı maddesine göre herkesin ifade özgürlüğüne sahip olduğu ancak bunun kanunda belirtilen kurallara göre sonlandırılabileceği, Karatay’ın ifadelerinden dolayı cezalandırılacağı kaydedildi. ifade özgürlüğüne müdahale anlamına da gelmektedir.
Hekim sorumluluğuna uygun olmayan durum ve işlemlerde kişilerin sağlığını tehlikeye atabilecek nitelikte yanlış bilgi yaymaktan ceza alan Karatay, “Yanlış bilgi yönetiminin sağlığın olmazsa olmazı olduğuna şüphe yok. Ancak devlet bunu yaparken ifade özgürlüğüne de saygı göstermelidir.” gerçekleşti.
İdari para cezasının iptali için açılan davada, yerel mahkemenin Karatay’ın açıklamalarının toplum sağlığına ne derece zarar verdiğine dair bir değerlendirmeye yer vermediği belirtildi. Başvurucunun ilgi alanında olduğu vurgulandı.
“BİLİM ADAMLARININ SÖYLEDİĞİ HER ŞEY KESİNLİKLE GERÇEK DEĞİLDİR”
Başvurucu Karatay’ın kendi bakış açısıyla doğru beslenmenin bireylerin ruh sağlığını olumlu yönde etkilediğini herkesin anlayacağı bir dille anlattığının belirtildiği kararda, “Kabul edilse de bazı başvurucunun meslektaşlarını eleştiren ve hatta abartılı ifadeler kullandığı, kendisini bilim insanı yerine koyduğu ve belli bir durumda hangi ifadenin kullanılacağını tespit etmek adli makamların görevi olmamalıdır.
Bilim adamlarının ve akademisyenlerin söylediği her şeyin mutlak doğru olduğunun söylenemeyeceği ancak farklı ve alternatif bakış açılarının herkes için daha gerçek bir düşünme fırsatı yarattığının belirtildiği kararda, “Başvuranın disiplin cezası almasıyla birlikte Anayasa’nın 26. maddesinde korunan ifade özgürlüğü yapılmış, müdahalenin toplumsal bir ihtiyaca karşılık gelmediği ve ölçülü olmadığı sonucuna varılmıştır.
prof. Canan Karatay daha önce “şeker yükleme testleri” ile ilgili ifade vermiş, bu nedenle 15 gün meslekten uzaklaştırma cezası almış, Anayasa Mahkemesi bu cezanın ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine hükmetmişti. (HABER MERKEZİ)
