Sektör kaynaklarına göre otomobil yatırım cazibesini kaybetti, krediye erişim zor
Yılın ilk yarısını tarihi rekorla kapatan otomotiv pazarında talep yavaşlarken, lüks segmentten sipariş iptal haberleri gelmeye başladı. Döviz kurundaki sıçramaya paralel olarak yüzde 80 ÖTV diliminin altında araç kalmaması ve hükümetin son dönemde ikinci el piyasasına yaptığı müdahaleler yatırım amaçlı otomobil alımlarını azaltırken, hızla yükselen fiyatlar ve krediye erişimdeki zorluklar da talebi baskılıyor.
Türkiye’de yüksek şişirmekurdaki hızlı yükseliş otomobili cazip ve güvenilir bir yatırım aracına dönüştürdü ve otomotiv satışlarında ilk yarı rekorunu getirdi.
Türkiye tarihinde ilk kez otomobil ve hafif ticari araç satışları yılın ilk yarısında yarım milyonu aşarak 556 bin adede yaklaşırken, yatırım alımlarının toplam satışlar içindeki payı yüzde 60’ı aştı.
Sektör temsilcileri, seçim sonrası krediye erişimde yaşanan sıkıntıların hafifleyeceği, yatırımcı ilgisinin devam edeceği ve arz sıkıntılarının azalacağı beklentisiyle yıl sonunda 2017’den sonra ilk kez 1 milyon adet satışa ulaşmanın hayalini kurdu. Arz sorunu azalsa da ekonomideki gelişmelere paralel olarak departmandaki “temkinli iyimserlik” yerini endişeye bıraktı.
“Satışlar normalleşmeye başladı”
EKONOMİ gazetesine konuşan Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, talepte yavaşlama yaşanırken yatırım amaçlı alımların durma noktasına geldiğini söyledi. Sadece ihtiyaç sahiplerinin ve arabasını yenilemek isteyenlerin araba aldığını görüyoruz.”söz konusu.
Doğuş Otomotiv İcra Kurulu ve Yönetim Kurulu Lideri Ali Bilaloğlu, otomotivde talebin son dönemde yatırım aracına dönüştüğünü hatırlattı. “Finansal yatırım araçları enflasyonun altında kaldığında tüketicinin alternatif yatırım arayışından daha doğal bir gelişme olamaz. Seçimin ardından Merkez Bankası ve hükümetin aldığı kararlar tüketicileri yeniden finansal yatırımlara yönlendirmeye başladı. Otomotiv satışları – tabiri caizse – normalleşmeye başladı. Ayrıca filo firmalarının kredi alması zor olduğu için filo satışları da potansiyelin altında kalıyor” dedi.açıklama yaptı.
Yatırım çekiciliği yok
Farklı markalardan birçok bayi temsilcisi de talebin yavaşladığını ve yatırım amaçlı alımların azaldığını belirtti.
Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, yatırımcının otomobil alma iştahının kesildiğine dikkat çekti. “Artan fiyatlar nedeniyle tüm araçlar yüzde 80 ÖTV bölgesine girdi. Küçük bir zamdan sonra vergi dilimi değiştiği için aracı birkaç hafta veya ayda satarak ikinci elde yüksek karlılık elde etme dönemi kapandı. Öte yandan Ticaret Bakanlığı’nın ‘6 ay 6 bin km’ ve ikinci el fırsatçılığı karşısında ‘araçları reklam sitelerinde sıfırın üzerinde fiyatla satmak’ gibi önlemleri de otomobile yatırım iştahını azalttı. Gerçek alıcılar ve filo kiralama şirketleri şu anda yeni siparişler veriyor.”söz konusu.
Asıl etki ağustos ayında hissedilecek.
Sektör yetkilileri, önceki siparişler nedeniyle satışlarda yaşanan daralmanın Temmuz ayına yansımayacağını, asıl etkinin Ağustos ayının sonunun prestijinde hissedileceğini belirtiyor. Satışların Temmuz ayında 100.000 adeti aşması bekleniyor. 2022 yılı Temmuz ayında yaklaşık 52 bin otomobil ve hafif ticari araç satışı gerçekleşti.
Sektör çevrelerinden edindiğimiz bilgilere göre bazı markalar, talepteki yavaşlama nedeniyle yurt dışı araç tedarik ve üretim adetlerinde aşağı yönlü revizyona gidiyor. Ana ihracat pazarı olan Avrupa’daki zayıf talep yerli üreticileri endişelendiriyor.
Lüksten ilk iptal haberi geldi
Döviz kurundaki hızlı yükseliş nedeniyle fiyatların bir anda milyon TL’yi aşan artış gösterdiği lüks araç segmentinde tüketicilerin siparişlerini iptal etme eğiliminde olduğu söyleniyor. Lüks araç segmentinin temsilcilerinden Albayrac & Minoto CEO’su Ferhat Albayrak, “Döviz kurundaki artışla birlikte vergi dilimleri değişen araçların fiyatları bir anda çok hızlı yükseldi. Bu nedenle lüks araç siparişini iptal etmeye çalışanların olduğunu duyuyoruz. Siparişlerini iptal edemeyenlerin depozitosu için aracı satmaya çalıştıkları öğrenildi.”söz konusu.
En ucuz otomobil 1 milyon TL’yi konuşuyor
Otomotiv analiz şirketi Cardata’nın bilgisine göre sıfır kilometre otomobil fiyatları yılbaşından bu yana yüzde 49, seçimden bu yana ise yüzde 26 arttı. Yılbaşından bu yana ikinci el araçlarda fiyat artışı yüzde 85 oldu.
Artan fiyatlara paralel olarak yüzde 80 ÖTV segmentinin altında model bulunmuyor. Sıfır kilometre araçlarda sadece 19 model 800 bin TL’nin altında kaldı. Türkiye’nin en ucuz otomobili olan B segmentindeki Hyundai i10’un manuel versiyonunun fiyatı 681 bin TL’yi geçti. Yine Türkiye’nin en çok satan modelleri Renault Clio ve Fiat Egea’nın üst versiyonları 1 milyon barajını aştı.
İkinci el satışlar 3 aydır düşüyor
Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, ikinci el otomobildeki daralmaya ilişkin şu açıklamayı yaptı:
ÖTV matrahlarının güncellenmesi isteniyor
Art arda gelen zamların ardından tüm otomobil modelleri yüzde 80 ve üzeri vergi dilimine girdi. Daire yetkilileri üslerin güncellenmesini talep ediyor.
Konuyla ilgili bir açıklama yapan OSD Lideri Cengiz Eroldu, daire başkanlığının bu konudaki talebini şöyle özetledi:
Krediye erişim zorlaştı
Otomobilde hızla artan fiyatlar, taşıt alımlarında tüketicinin kredi talebini artırırken, birçok branşta olduğu gibi otomotivde de krediye erişimde büyük zorluk yaşanmaktadır.
Ancak TCMB’nin yeni atılımı tüketicilerin taşıt kredisine erişimini zorlaştıracak. Dün Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, mali kaynakların etkin kullanımını desteklemek amacıyla taşıt kredilerinde yüzde 3 olan büyüme limiti yüzde 2 olarak belirlendi. Taşıt kredileri konusunda uzman bir bankanın üst düzey yöneticisi şu açıklamayı yaptı:
2. el araçları sıfır fiyatının üzerinde pazarlayanlara 35.4 milyon lira ceza kesildi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat2. el araçların pazarlanmasına ilişkin kısıtlamaya üretici firma tarafından tavsiye edilen satış fiyatının üzerinde reklam vererek karşı çıkanlara 35 milyon 447 bin lira idari para cezası verildiğini duyurdu.
Bolat, sosyal medya hesabından Ticaret Bakanlığı’nın otomotiv sektöründeki denetimleri hakkında bilgi verdi. Bu konuda atılan adımlara işaret eden Bolat, şöyle konuştu: “Otomotiv sektöründe sıfır ve ikinci el araç alım satımı ile haksız fiyat ve stokçuluk işlemlerinde piyasa bozucu faaliyetler konusunda Bakanlığımız birimleri hassasiyet ve kararlılıkla çalışmalarını sürdürecektir. Otomotiv pazarında oluşturulmaya çalışılan arz-talep dengesizliğinden vatandaşlarımızın mağdur olmaması Bakanlığımızın nihai önceliğidir.”terimini kullandı.
9 bayinin yetki belgeleri iptal edildi
Bolat, İkinci El Motorlu Yerlere Bulaşanların Ticaretine Dair Yönetmeliğin “6 ay 6 bin kilometre” düzenlemesi gereğince 51 milyon 920 bin 782 lira idari para cezası verildiğini bildirdi. Aynı yönetmelikte yapılan değişiklikle sıfır araca ulaşımı zorlaştıranların ikinci el yetki belgesinin iptaline yönelik düzenleme yapıldı. Böylece 2023 yılında otomotiv bölümünde haksız fiyat ve stokçuluk çalışmaları kapsamında Bakanlığımız müfettişleri ve il müdürlüğü çalışanı tarafından yapılan kontroller sonucunda 118 milyon 799 bin 782 lira idari para cezası verildi.bilgileri verdi.
İkinci el araçların, üreticinin tavsiye ettiği satış fiyatının üzerinde reklam yoluyla pazarlanmasının kısıtlandığını ve olağan dışı her reklam için 300 bin liraya kadar idari para cezası verildiğini hatırlatan Bolat, şunları kaydetti:
Bu makale ilk olarak My Economy’de yayınlandı.
